28 января, 2018 19:05
Жеке түлғаға бағытталған білім беру дөл осы сипатт бүрыннан қалыптасқан дөстүрлі білім берудің альтернатива щ ретінде қарастырылады жөне ол оқушылар мен оқытушының өзара қарым-қатынастарына негізделген білім берудід түрі ретінде қабылданады. Мүндай кезде оқушылардын ,°тері дөрежесін өз күштерімен көтере білулеріне, өзіндік мүмкін қабілеттерін бағалай білулерімен қатар жинақталған дәл ^ сияқты заңды қүлшыныстарын одан өрі дамыта түсуге 2і!ді жағдайлар туғызылып отырады. Білім берудің бүл Т «йесінің басты бағыт-бағдары — оқушының білім дөрежесін көтерУ болып табылады.
Көсіби білім беру саласында бүл үлгінің қалыптасып-дамуы- а ыкпалын тигізіп отырған қандай әлеуметтік-психологиялық ясағдайларды атап өтуге болады?
- Мамандық пен көсіптің жоғары деңгейі еңбеккерлердің элеуметтік қауіпсіздігінің маңызды факторларына айналды.
- Жеке меншік формаларының кіші жөне орта көсіп- орындарымен қатар жеке еңбек қызметі түрлерінің жаппай пайда болуы халықтың еңбекпен айналысу қүрылымын да және жұмыстың түрлерін де өзгерістерге үшыратты.
- Кәсіби білім алу өрбір адамның еңбек рыногында конку- ренцияға (бәсекеге) қарсы түру қабілетін арттырудың ең басты
факторына аиналды.
- Қазіргі замандық өндірістік технологияның қарқынды дамуы, көсіптік қызметтің, еңбек етудің жаңа үлгілерінің пай- да болуы, еңбек келісім шарттары мерзімінің қысқартылуы, адамдардың жүмыссыз қалу қаупінің туындауы және т.б. ма- мандықтар өлемінде болып жатқан өзгерістерге тез арада икемделіп, жаңа типті жүмысшылар мен мамандар дайындау- ды шүғыл қолға алу мөселесін күн тәртібіне қойып отыр.
- Әлемдік экономикалық қауымдастығының интеграциялық қүбылысқа бет бүра бастауы еліміздің жөне экономикалық жағынан алдыңғы қатарлы елдердің кәсіби білім беру салала- рының сапалық және даму деңгейлері жағынан өзара жақын- дасуына өкеліп соғуда.
Көсіптік білім беру психологиясында “өз-өзіне нүсқау беру”, “өзін-өзі басқару”, “өзін-өзі дамыту”, “өзіндік белсенділік” де- ген сияқты терминдердің жиі қолданылуы білім берудің жеке түлғаларға бағытталған технологияларының қалыптасып келе жатқандығын көрсетеді. Олардың басын біріктіретін нөрсе, сУбъект болып саналады, өйткені ол білім процесін өзі бастай- Ды. өрі өзі үйымдастырады. Мүндай жағдайда ой елегінен еткізілген қолданбалы мақсаттарды шешуде білім алудағы өзін- зі айқындаудың гуманистік қүндылығы одан өрі арта түседі. (<°адықтан да болар соңғы уақытта “өзін-өзі басқаратын оқу”, өзін-өзі ретке келтіре алатын оқу” сияқты терминдер де қалып- аса бастады.