13 февраля, 2018 18:22
Жобалау — (“алга тасталған” деген мағынаны білдіреді) ал- Дын ала ойластырылган қүбылыстың болашақ бейнесін, оның жобасын ғылымның жетістіктерімен жөне инженерлік қызмет- пен тығыз байланыстыра отырып жасау болып табылады. ЗКо- балау адамның шығармашылық қызметінің ең мөнді жақтары- ның біріне жатады жөне идеалға, эксперименттік тексерістең өтпей-ақ қызмет жүйесін толықтай жасауға мүмкіндік береді; ол жоспарлауға, жобалауға, шешімдер қабылдауға, ғылымң зерттеулерге жөне т.б. негізделеді.
Педагогикалық технологиялар педагогикалық шындықты даму потенциалын актуализациялаудың жиынтығы және жеке адам- ның “шешілетін мүмкіндіктерін” жүзеге асыру көзі ретінде қабылдайтын көзқарастарды қалыптастыратын болғандықтан, болашақ педагогикалық қызметті жоспарлаудың сатылары және жоғарыда атап өтілген “шешілетін мүмкіндіктерді” қарастыру- ды педагогикалық технологияны жоспарлау міндеттерінің қата- рына жатқызамыз.
Педагогикалық технологияны жоспарлаудың екі жақты та- биғаты болады. Бір жағынан, оның таза технологиялық жағын алып қарастыруға болады, яғни тар мағынада алғанда рацио- нальдық ой мен алгоритмизацияның ықпалына көнетін көсіби, тәжірибелік жөне білім өрісі ретінде қабылдаймыз. Екінші жағынан, педагогикалық процесс — ол адамдардың қүндылық бағыт-бағдарларын, мінез-қүлықтың, сан-салалы қарым-қаты- настардың және қызметтің даралық қасиеттерін олардың шы- ғармашылық потенциалымен қоса қамтитын адамдардың өзара қатынастарының өлеуметтік түрғыдан үйымдастырылған процесі болып табылады.
Педагогикалық технологияны жобалаудың мақсатына туын- даған жағдай сөйкес келетін педагогикалық технологияны таң- дай білуді де жатқызуға болады. Өз кезегінде ол оқушылардын өзіндік ерекшеліктері мен олардың жас мелшерлеріне, алған өмірлік тәжірибелеріне байланысты қызметін жете білуді қажет етеді. Бүл міндеттің ойдағыдай орындалуы — оқытушының өзіндік қасиеттерін ескере отырып, қарым-қатынастардың тиімді стратегиясын таңдай білуге де тікелей байланысты болып келеді.
Педагогикалық жобалау қызметінің жалпы логикасына сүйене отырып, жобалаудың алгоритмдері жайында концептуальды жөне өдістемелік деңгейде өңгіме қозғауға мүрындық болатын педа- гогикалық технологияны жобалаудың кезеңдерін бөліп алып қарастыруға да болатындығын ескерте кеткен де жөн болар деп ойлаймыз.
Осы орайда “алгоритм” терминін жобалау сияқты процеске шартты түрде жатқызылатындығын ескерте кетуіміз керек. Әлеуметтік объектілерге тән болып келетін кездейсоқтық, белгісіздік сияқты жағдайлардан басқа жобалау жеке шығар- машылықпен өте тығыз байланысты болып келетіндіктен онын кезеңдеріне байланысты сүрақтарды туғыза берудің қажеті бола қояр ма екен.
(■ Жобалаудың алгоритмін ұстаздың іс-өрекеттерінің жобалық дегізімен де байланыстыруға да болады. Жалпылама алғанда бұл өрекеттер оқу процесінің нақты кезеңдерін пайдалана білумен тығыз байланысты болып келеді.
Педагогикалық жобалау қызметіне дөнекер болатын жөне 0қу технологиясын жасауға қажет деп танылған кезеңдерді ескеруге мүмкіндік беретін педагогикалық технологияларды (әдістемелік дөреже) жобалаудың бағдарлық алгоритмдері 24- кестеде көрсетілген.
( Кестеден оқу материалының (сабақтың тақырыбы) таңдап алынған мазмұнына сөйкес оқытушының берілген оқу матери- алдарын игерудің бағдарына сай келетін мақсатты белгілей білуінің талап етілетіндігін оп-оңай аңғаруға болады. Ал бүл жағдай өз кезегінде бағалау өлшемдерін (критерийлерін) айқ- ындап беруге жөне оқушылардың оқу материалдарын игере білу сапасын бақылау жүйесін жасауға мүмкіншілік тудырады.
Нақты жағдайларға сөйкес келетін педагогикалық техноло- гияны таңдап алғаннан кейін педагогикалық технологияны басқарудың мотивациялық жөне қызметтік сипатының өзара сәйкестік жағдайына баса назар аударылады.
Жобалау барысында экспертиза (өзіндік экспертиза) үнемі жүзеге асырылып отырады және педагогикалық технология- лардың жобаларына қажетті түзетулер енгізіліп отырады.
Автор публикации
