26 февраля, 2018 17:56
Демонстрациялық эксперимент — техникалық үғымдарды қалыптастыру өдістемесінің қүрамдас бөлігі. Оқыту әдістемесін жетілдірудің қазіргі кезеңде демонстрациялық эксперименттің рөлі сабақтарда азайып отырған жоқ, керісінше, үлғаюда. Оқыту процесіндегі оның маңыздылығы электротехникалық және элек- тронды қүрылғылардағы физикалық процестер мен қүбылыс- тардың тікелей бақылаудан жасырын екендігімен байланысты. Электр тізбегінде немесе электр машинасында өтетін процестердің мөні туралы оқушылар бүл процестің нөтижелері бойынша ғана (шамның жануы, машинаның валының айналуы) немесе электр тізбегінің параметрлерін кадағалайтын электр өлшеуіш приборлар бойынша ғана талқылай алады. Осылайша, электро- техника мен арнаулы технология сабақтарындағы демонстраци- ялық төжірибелер білімдер мен мөселелік ахуалдардың көзі болып табьшады. Тәжірибелердің демонстрациясы сабақта оқыты- лған теориялық заңдылықтарды бекіту үшін, білімді жақсы игеру үшін немесе оқытылған материалдың практикалық ма- ңыздылығын оқушылардың көрсете білуі үшін қолданыла ала- ды. Білімнің қалыптасу деңгейін бақылау барысында демонст- рациялық эксперимент қолданыс таппады. Техникалық пәндерді оқып үйрену барысында бақылау жүйесіне электротехникалық дағдыларды енгізген дүрыс сияқты. Окушылардың тікелей жүмыс орындарында жүргізілетін электротехникалық төжірибелердің көмегімен өлшеуші дағдылардың кеңшоғырын, электрлік жөне электронды тізбектерді үлгілеу мен монтаждау бойынша жөне т.б. дағдылардың қалыптасу деңгейін бақылауға болады.
Демонстрациялық экспериментті орындаудың негізі электрөлшеуіш приборлардың жүйесі болып табылады. При- борлар электротехникалық төжірибелерді атқаруға мүмкіндік береді. Техникалық төжірибелерді атқару электротехника кабинетінің жасақталуымен сипатталатын оқытудың техника- лық қүралдарынсыз, электротехникалық жабдықсыз, матери- алдық базасыз мүмкін емес. Техникалық төжірибе дегеніміз — оқытудың техникалық қүралдары арқылы оларды лаборатори- ялық жағдайларда зерттеу мақсатында физикалық қүбылыстар мен техникалық қүрылғылардың әрекетінің принциптерін қай- та өндіру. Электротехникалық тәжірибе электротехника кабинетінің арнаулы оқу жабдықтары жөне типтік электротех- никалық жабдықтардың көмегімен бақылау, монтаждау жөне өлшеу жүмыстарын жүргізуді білдіреді.
Техникалык, демонстрациялық эксперимент — бүл техни- калық төжірибелер жүргізу арқылы техникалық пәндерді үйренуді қамтамасыз ететін техникалық қүралдар мен әдістемелік төсілдердің жүйесі. Электротехникалық демонстрациялық экс- перимент электротехника немесе арнаулы технология сабағы- ның қүрылымына кіреді.
Тәжірибелердің демонстрациясы бүл электротехникалық қүрылғылардың параметрлерін немесе қызмет етуші үлгілерді оқушылардың бір тобының демонстрациялық жабдықтар арқы- лы зерттеуін, көрсетуін білдіретін сабақтың кезеңі. Демонстра- циялық эксперименттің өдістемесінде демонстрациялық тәжірибелердің екітүрі айқындалады:
- фронталдық — бір оқытушының немесе бір-екі оқушының көмегімен оқушылардың бүкіл тобы алдында электротехника- лық төжірибелерді көрсету;
- оқу төжірибесі — осы мақсатқа арнайы даярланған лабо- раториялық электротехникалық жабдықтарды пайдалану арқы- лы оқушылардың жүмыс орындарында жүргізуі.
Демонстрациялық экспериментті жоспарлау процесінде оқыту- шы төжірибелер өткізудің техникасы мен демонстрациялар өткізудің өдістемесін даярлайды. Электротехникалық эксперименттің техникасы дегеніміз — төжірибенің тиімді жөне қауіпсіз өткізілуін, сабақтың өдістемелік міндеттерінің шешілуін қамтамасыз ететін техникалық қүралдарды жөне олармен жүмыс істеуді білдіреді. Педагогтің өдістемелік кызметіндегі барынша еңбектенуді талап ететін процесс демонстрациялық эксперименттің өдістемесін даярлау жүмысы болып табылады.
Автор публикации
