26 января, 2018 17:31
Оқудың сапасын бақылаудың негізінен екі төсілі бар. Оның біріншісі — оқушылардың оқу барысын күнделікті қадағалап ОТыРУ да, ал екіншісі — оқушылардың білімдері мен төжірибелерін тексеру болып табылады.
Бұл екі тәсіл бір-бірімен тығыз байланысты жөне бірін-бірі толықтырып отырады. Ең бастысы, бұлардың екеуі де оқу процесінің ойдағыдай жүзеге асырылуына септігін тигізіп отырады.
Оқушылардың білімін ауызша тексеру мен тақырыптық және кҮнделікті бақылау жұмыстары, “техникалық диктанттар”, °Ңушылар жасаған техникалық құжаттарды ұжымдық талдау тҮрінде жүргізілетін жазбаша тексеру әдістері теориялық оқу нроцесіндегі бақылаудың басты өдістері болып саналады. Оқушы- ЛаРдың алған білімдерін төжірибе жүзінде қолдана білу қабі- леттерін тексеру де теориялық оқуға төн өдіс болып есеп- Телінеді; схемаларды жинастыру, өлшеу, механизмдерді жөндеу, бұзылған тетіктерді таба білу және т.б. Оқушылардың білімдері мен тәжірибелерін төжірибелік жағынан тексеру өдістеріңің қатарына зертханалық-тәжірибелік жүмыстарды да жатқызуға болады.
Өндірістік оқу процесі барысында оқушылардың орындала- тын жөне орындалған өндірістік-оқу жүмыстарын тексеру де бақылаудың басты әдісі ретінде кеңінен қолданыс табады. Олар белгілі бір уақыттарда (бақылау және тексеру жүмыстары) және қорытындылау (оқу орнын бітірушілердің квалификациялың байқау жүмыстары) кездерінде жүзеге асырылып отырылады. Өндірістік оқуды бақылауды үйымдастырудың ерекше түрлеріне оқушылар жүмыстарына операцияаралық бақылау жасауды, өзін-өзі бақылауды, өзара бақылауды, оқушыларды кезеңдер бойынша аттестациялауды, оқушылардың пәнаралық тапсыр- маларды орындауларын жатқызуға болады.
Бүрыннан қолданылып келе жатқан оқушылардың білімін, дағдылары мен тәжірибелерін тексерудің бүл әдістері мен тәсілдері, түрлері мен формалары педагогикалық өдебиетте жан- жақты қамтылған. Сондықтан да біздер кәсіптік білім берудің стандарттарының енгізілуіне байланысты қолданылатын бақы- лаудың жаңа әдістері мен формаларына ғана тоқталамыз.
Кәсіптік білім берудің сапасын бақылаудың бүрыннан қол- данылып келе жатқан әдістері, түрлері мен төсілдері белгілі бір дөрежеде субъективтік сипатқа ие болып келгендіктен, олар міндетті түрде объективтікті қажет ететіндігін дәлелдеп жату- дың қажеттігі бола да қоймас. Біздің түсінігіміз бойынша, объективтік, диагностикалық бақылаудың басты қасиеті — на- қтылық пен жаңғыртушылық болып табылады.
Диагностикалық бақылаудың ең басты төсілдерінің бірі — тестілеу екендігі дау тудырмайды. Тестілік бақылаудың басты “қүралы” — басты-басты екі элементтен түратын тест болып саналады: тапсьфма мен эталон, бүлар — оқушылардың қызметінің нәтижелері мен оның орындалу барысы салыстырылып отыра- тын және бүл тапсырманы өрі дүрыс, әрі сапалы орындаудын үлгісі.
Теориялық оқу барысында тестілеу екі вариантта қолданы- лады. Бірінші вариантында бағдарланған оқудың компоненті, қүрамдас бөлігі, оқу жүйесіндегі кері байланыстардың басты қүралы болып табылатын бағдарламаланған бақылау (машина- лық жөне машинасыз) ретінде көрініс табады: “оқушылар ‘ бағдарламаланған оқудың техникалық қүралдары — оқытушы”, “оқушы — бағдарламаланған оқулық — оқытушы”. Екінші вари- антты бақылаудың өзіндік өдісі ретінде қарастыруға болады- Өндірістік оқу процесінде де тестілеу бақылаудың өзіндік әдісі болып есептелінеді.
Өндірістік оқу процесінде тестілеу оқу процесінің барлыК кезеңдерінде өткізіліп отырады.
Автор публикации
