24 января, 2018 18:59
Өнеркөсіп, экономика жөне сауда саласындағы өзгерістердің қарқыны үдей түскен соңғы онжылдықтарда түрлі мамандық иелеріне деген сүраныс одан әрі күшейе түсуде. Сондықтан да болар модульдік төсілге негізделген икемді кәсіптік білім беру концепциялары замана талаптарына сай мүлде жаңа мазмүнга ие болуда. Осы қағидалардың аясында кәсіби білім беру мақ- саттарын комплексті (жан-жақты) түрде шешудің түрлі вариан- ттары өмірге келіп отыр. Атап айтқанда:
- оралымды өзгерістерді, багдарламалардың көп вариантты- лыгын қамтамасыз ететін білім берудің мазмүнын оптимизаци- ялауды модульдік негізде жүзеге асыру;
- білім беру бағдарламаларын жөне оқушылар мен оқыту- шылар арасындағы қарым-қатынастарды индивидуализациялау;
- практикалық қызметке оқыту жөне бақыланатын іс- өрекеттерді бағалау деңгейінде білім берудің тиімділігіне үнемі бақылау жасап отыру;
- кәсіптік мотивизация негізінде оқушылардың мүмкін- діктерін, белсенділіктерін жөне т.б. барынша жүзеге асыру.
Сонымен, кәсіби білім беру саласындағы модульдік техноло- гияның дөстүрлі үлгілерден басты айырмашылығы мынада:
- білім берудің мазмүнын таңдап алу мамандар қызметін жүйелі түрде талдаудың заңды нөтижесі болып табылады;
■ — модульдік бағдарламаның қүрылымы мамандардың қыз- мет қүрылымдарымен байланысты болып келеді жөне “модульдік” немесе “модульдік блоктар” деп аталатын жекелеген элемент- терден түрады; модульдік блок (немесе модуль) жүмыстың аяқта- лған бөлігін көрсетеді, яғни мүндай кезде маманның іс-әрекетінің басталуы да, аяқталуы да бірден көзге түседі. Сонымен қатар модульдік блок білім беру бағдарламасының қүрылымдық элементі де болып саналады;
- маман қызметінің белгілі бір көрінісін көрсететін біліад беру бағдарламасының өрбір модулін зерттеу үшін өртүрлі та- қырыптағы арнайы өдістемелік оқу қүралдары дайындальщ отырады (мысалы, “Оқу элементі” немесе “Оқыту модулі”). Бүл оқу қүралдарында оқушылардың бойында белгілі бір тәжірибе мен білімділікті қалыптастыруға қажетті және сонымен қатар бақылау тапсырмалары мен тестер жайындағы мөліметтер беріліп отырады;
- қажет болған жағдайларда әрбір оқушы үшін білім берудің тапсырыстары мен бастапқы дайындықтың дөрежесін ескере отырып, модульдік бағдарламаның негізінде оқушыларды оқыту- дың жеке бағдарламалары да жасалады;
- оқытушы мен оқушының ара-қатынастары тең қүқықтық жағдайда өтеді және оған “Оқу элементтері” немесе “Оқыту модельдері” материалдарының жанама түрде болса да қатысы болады; шындығына келсек, соңғыларының көмегімен оқушы әрбір педагогикалық кездесуде өзіндік дайындығын жүзеге асырып отыруға мүмкіндік алады.
Демек, модульдік оқудың мөні оқушының жеке модульдік бағдарламаны игеруге бағытталған өзіндік жүмысымен таразы- ланады. Жекелеген модульдік өлшемдерден түратын өрбір мо- дуль аяқталған көсіби өрекетті көрсетеді, ал оны игеру опера- циялық қадамдар жүзеге асырылады.
Шетелдік ғалымдар модульдік білім беру идеясының туын- дауын 1960-жылдардың аяғы мен 1970-жылдардың басына жатқызады.
Белгілі американ психологы С.Н.Постлезвайт білім беру мазмүнының концепциясын жасап шығарады. Осы қағиданың шеңберінде ғалым түрлі бағдарламалық сабақтарда еркін қол- данылатын автономиялық өлшем ретінде оқу материалынын азғана бөлігін қолдануды үсынады. С.Н.Постлезвайт бүл өлшемдерді “микрокурстар” жөне “миникурстар” деп атады.
Миникурстар алғаш рет 1970-жылдары американ университтері мен колледждерінде енгізіле бастады. Модульдік оқу бағдарламаларының бірнеше түрлері болды. Олар: “оку пакеті”, “білімді игеру пакеті”, “жеке білім алу пакеті”) жөне т.б. Білім беру мазмүнының өлшемдері концепциясынын төжірибесін қорытындылаудың нөтижесінде өмірге “модуль” және “модульдік білім беру” деген үғымдар келді. Кейбір пікірлерге сүйенсек, модуль дегеніміз — ол белгілі бір концептуальды өлшемді қамтиын оқу материалының пакеті болып табылады.
Шет елдерде модульдік білім берудің түрлі варианттары көсіби білім беру саласында Үлыбритания, ІНвейцария, Ита- лия, Канада, АҚШ сияқты көптеген алдыңғы қатарлы елдерде кеңінен қолданыс табады. ЮНЕСКО-ның жанындағы халықара- лық еңбек үйымы (ХЕҮ) кейіннен көптеген елдерге кеңінен таралған көсіби білім берудің “Еңбек төжірибелерінің модульдері” (ЕТМ) деп аталатын концепциясын жасап шығарды.
; Қазіргі кезде модульдік технологияларға қызметпен қамта- іУіасыз ететін оқу орталықтары, бастапқы көсіби білім беретін оКУ орындары, университтер, мамандықты жетілдіру факуль- теттері жөне т.б. үлкен қызығушылық танытып отыр.
Автор публикации
