17 октября, 2017 10:48
Тексеру және көтергіш-көлік жабдықтары автомобильдерді, агрегаттарды, бөлшектерді техникалық қызмет көрсету кезінде көтеруге және тасымалдауға арналған.
Көтергіш-көліктер автомобильдерге техникалық кызмет көрсету және жөндеу жұмыстарын жүргізуде арналуына және құрылысына қарай келесі топтарға бөлінеді:
Конвейерлер — жүк автомобильдерін, автобустарды, жеңіл автомобильдерді ТҚ көрсету ағымдылық желісінде жылжыту үшін колданылатын құралдар.
Конвейер қозғалуына байланысты мезгілді және үздіксіз қозғалатын болып бөлінеді. Олар төмендегіше жіктеледі.
Үздіксіз қозғалатын конвейерде желіге қойылған автомобиль жайлап қозғалады, онымен бірге жұмысшылар да өз учаскесінде жұмыстарын орындап жылжиды.
Мерзіммен қозғалатын конвейерде автомобиль бір пост аралығына жылжып тоқтайды да, белгілі бір уақыттан кейін басқа пост аралығына жылжиды. Мұнда конвейердің козғалыс жылдамдығы — 7…25 м/мин. Конвейердің бұлайша жұмыс істеу түрі техникалық кызмет көрсету жұмыстарын жүргізуде пайдаланылады, ал үздіксіз қозғалатын конвейер, негізінен, жинастыру-жуу жұмыстарын орындағанда қолдануға тиімді, бұл жағдайда конвейердің жылжу жылдамдығы — 0,5…1,1 м/мин.
Көтергіштер автомобильді еденнен жоғары қажетті биіктікке көтеріп, техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарын ыңғайлы жүргізуге арналған. Оның жіктелуі төменгі суретте көрсетілген.
Көтергіштер механикалық және гидравликалық, қолмен және электрмен басқарылатын болып бөлінеді. Орны бойынша еденге және шұңқырға орнатылады.
Көтергіштер бір және көп плунжерлі, жүк көтергіштігі 2…12 т. және одан да жоғары болуы мүмкін.
Аспалы шұңқырға орнатылатын көтергіштер автомобильдің астының пішіні немесе рамасы әртүрлі машиналарды көтеруге арналған.
Плунжерлі көтергіштер. Қазіргі кезде ең ыңғайлы көтергіш — плунжерлі көтергіштер болып табылады. Ол электрлі гидросорғыдан, екі плунжерлік тіреуден тұрады, пайдалануға өте ыңғайлы, барлық талаптарға сай.
Электромеханикалық екі тіреулі көтергіш жеңіл және жүк автомобильдерін көтеруге арналған.
1. 500С/1500С — электромеханикалық екі тіреуден тұратын жылжымалы екі табаны бар көтергіш. Жүк көтергіштігі — 3 т. Электр қозғалтқышының қуаты — 4,5 кВт. Көтеріп түсіру жылдамдығы — 50 сек.
2. ОМА 503 — екі тіреуі бар автомобильді көтеруге арналған стационарлы көтергіш. Көтергіш сенімділігі жағынан дүниежүзілік талаптарға сай. Автомобильді көтергіш бұранда арқылы 1900 мм.-ге дейін көтереді. Жүк көтергіштігі — 3 т. Электрге қажетті қуат — 4,2 кВт. Бұл көрсетілген көтергіштер 3 т. дейінгі автомобильдерді көтеріп, техникалық қызмет көрсетуге арналған.
¥тқыр ұстындық көтергіштер. Әмбебап, пайдалануға тиімді, ауыр жүк көліктерін көтеріп, техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарын жүргізуге ыңғайлы көтергіш. Үстынды көтергішті іргетас кажет етпейтін, ТҚ көрсететін бөлімдерде және одан басқа жерлерде де пайдалануға болады. Ұстындардың жұмыс істеуі — электромеханикалық. Барлық ұстындар синхронды жұмыс істейді, қауіпсіздік жағдайы толық қарастырылған. Атқарылатын жұмыстың және көтеретін жүктің салмағына байланысты көтергіш 4, 6 және 8 ұстынмен жабдықталады, оның әр ұстынының жүк көтергіштігі 3 т. жан 10 т. дейін болғанда, көтергіштің жалпы жүк көтергіштігі — 12 т.дан 80 т. ға дейін.
Жылжымалы автомобиль көтергіштер:
6.11-суреттегі 1-ПП-15, 6 тіреуі бар 0 = 15…17 дюйм дөңгелектері бар автомобильдерді дөңгелектен немесе рамасынан көтеруге арналған.
Биіктігі……………………………………………………………………….. 1700 мм.
Жүк көтергіштігі…………………………………………………………………. 15 т.
Қуат қажеттілігі……………………………………………………………… 9 кВт.
Тіреулер саны………………………………………………………………………… 6
Көтеріп-түсіру жылдамдығы……………………………………. 0,65 м/мин
2- суретте «Ермак 30 000» жылжымалы электромеханикалық автомобиль көтергіші көрсетілген. Жүк көтергіштігі — 24, 30, 36,45 тонналы. Жүк
автомобильдеріне техникалық қызмет көрсету жэне жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін пайдаланылады.
3- суретте ПП-20 жүк автомобильдеріне техникалық қызмет көрсету үшін дөңгелектен көтеруге арналған көтергіш берілген.
Жүк көтергіштігі……………………………………………………………………20т.
Көтеру биіктігі…………………………………………………………………1700мм.
Көтеріп-түсіру уақыты…………………………………………………………60сек.
Стационарлы электромеханикалық автомобиль көтергіштері автомобильдерге техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін пайдаланылады. Оларды еденге бетондап, жылжымайтындай етіп орнатады. Автомобильді көтеру тістегерішті редукторға орнатылған бұрама арқылы орындалады. Көтергіштер шектегіш бергіштермен жабдықталған, ол арқылы автомобильдің көтерілу биіктігі реттеліп тұрады.
6.13-суреттің 1-шісінде ПС-10 көтергіші көрсетілген, оның техникалық сипаттамасы:
Көтеру биіктігі…………………………………………………………………….. 2100 мм.
Жүк көтергіштігі…………………………………………………………………………. 10 т.
Көтеру тәсілі……………………………………………………………………….. рамадан.
Электр қозғалтқышының қуаты………………………………………………. 6 кВт.
Тіреулер саны………………………………………………………………………………… 4.
Электр қозғалтқыштың саны………………………………………………………….. 4.
Көтеру жылдамдығы………………………………………………………… 0,5 м/мин.
2-суретте электромеханикалық төрт тіреулі көтергіш КР440\Е автомобильдерге техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу үшін қолданылады. Олардың бірнеше түрі, жүк көтергіштігі 6…24 т. дейінгі сериялары қолданылады.
Техникалық сипаттамасы:
Электр қозғалтқыштарының саны……………………………………………….. 4.
Жүк көтергіштігі………………………………………………………………………. 24 т
Жүк көтеру биіктігі……………………………………………………………. 1820 мм.
Платформаның ұзындығы………………………………………………………… 8 м.
3- суретте ПС-10 автосервистерде жүк автомобильдеріне техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу үшін қолданылады.
Техникалық сипаттамасы:
Жүк көтергіштігі……………………………………………………………………… 10 т.
Көтеру биіктігі………………………………………………………………… 2100 мм.
Тіреулер саны……………………………………………………………………………. 4.
Электр қозғалтқыштар саны………………………………………………………. 4.
Көтеру жылдамдығы……………………………………………………. 0,5 м/мин.
Көтергіштің өлшемдері………………………………………………… 7×4,06×2,57
Салмағы ………………………………………………………………………………600 кг.
4- суретте ПС-15 стационарлық автобустарды көтергішті көреміз. Ол автобустарға техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу үшін қолданылады, қондырғы жұмыс істеуге өте ыңғайлы, жұмыс өнімділігін арттыруға және оларды қауіпсіз атқаруға ықпал жасайды. Автобусты көтеру үшін электромеханикалық жүйе қолданылады. Төрт тіреуіштегі төрт көтергіш бұраманы айналдыру үшін төрт электр қозғалтқышы редукторларымен бірге орнатылған. Олардың барлығы бір орыннан бірге басқарылады.
Көтергіш автобусты ……………………………………1700 м-ге дейін көтереді.
Көтеріп-түсіру жылдамдығы ……………………………………………..60 м/мин.
Жүк көтергіштігі…………………………………………………………………………15 т.
Кейінгі жетілдірілген 700 сериялық аяқты көтергіштер кез келген жүк автомобильдеріне, автобустарға, автопойыздарға тіркемесімен сервистік және жөндеу жүмыстарын жүргізуге арналған: бұл көтергіштер 9 т, 13 т, 18 т, 22,5 т, 33 т, 5-45 т, 55 т. болады. Иінтіректі көтергіштер 12Г272М/24Г272М жүк автомобильдерін көтеру үшін қолданылады.
Техникалық сипаттамасы:
Жүк көтергіштігі……………………………………………………………….. 12…24 т.
Көтеруге кететін уақыт………………………………………………… 2,5/3,5 мин.
Түсіру уақыты……………………………………………………………………. 1/1 мин.
Платформаның ұзындығы…………………………………………………….. 7,3 м.
Аударгыштар автомобильдерді бүйір жағынан көтеріп аунатып, дәнекерлеу жұмыстарын, тот басқан жерін тазалау, сырлау, тот басуға қарсы материалдармен өңдеу жұмыстарын атқаруға арналған.
ПП-1 автомобильді дөңгелегінен немесе рамасынан көтеруге арналған. Салмағы 1 т. дейінгі жеңіл автомобильдерді көтеруге арналған. Бұл көтергіш электрлі, гидравликалық болуы мүмкін.
6.16-сурет. 1, 2-суреттерде Т08050 автомобиль аударғышы қолдануға ыңғайлы, қауіпсіздікті қамтамасыз ететін құрылғы. Көтеретін салмағы — 1 т., көтеру биіктігі — 585 мм., аударғыштың ені — 1550 мм., ұзындығы — 1265 мм.
3-суретте электромеханикалық П-129 аударғышы көрсетілген, ол автомобильді 60°-қа дейін қисайта алады: 1 — электр қозғалтқышы;
2 — редуктор; 3 — сақтандырғыш кұрылғы; 4 — басқару блогы; 5 — тіреуіш; 6 — ұстағыш; 7 — карета; 8 — қозғалатын алаң; 9 — рама; 10 — топсадан тұрады.
Аударғыштың бұл түрі 2 тоннаға дейінгі көлікті 1,5 минутта көтереді. Егер автомобильді 40°-тан артыққа қисайтатын болса, онда аккумуляторды шығарып тастайды, автомобильді жанармай багының қарамақарсы жағына қарай жантайтады.
Аударғыш электр қозғалтқышы арқылы жұмыс істейді. Электр қозғалтқыш редуктормен бірге көтергіш бұрамаға бекітілген қозғалткыш бұраманы айналдырғанда көтеріп-түсіріп тұрады.
Домкраттар автомобильдердің алдыңғы, артқы жағын еденді жерде көтеруге арналған. Қазіргі кезде қолданылатын домкраттардың түрлері өте көп, олардың барлығы дерлік автомобиль кәсіпорындарында пайдаланылады.
Домкраттардың түрлері төменде көрсетілген.
Көтергіш-көлік жабдықтары автомобильден агрегаттарды шығарып түсіру үшін колданылады.
Тальдер (6.18-сурет) кез келген агрегаттарды, бөлшектерді көтеріп тасымалдауға арналған. Жүк көтергіштігі 0,25…3,0 т. дейін.
Жылжымалы крандар, арбалар (6.19-сурет) кран-арқалық, рельсті көтергіш жабдықтар жоқ болғанда пайдаланылады. Тальдардың жүк көтергіштігі 1000…3000 кг дейін, олар жүкті жақын араға тасымалдауға арналғаң.