Рубрика: Қазақ тілі

  Сөйлемдер бастауышының зат есім немесе етістік (есімше) болуына карай біріне-бірі әрі грамматикалық сипаты жагынан, әрі функциясы жагынан ерекшеленеді: Жел сокты — Соккан жел. Жай сөйлемдерді осы белгісіне карай топтап, даралауға негіз болатын олардың...

  Етіс категориясы тілдің грамматикалық жүйесінде көрнекті орын алатын қимыл, іс-әрекеттің, субьекті мен обьекті арасындағы әр түрлі катынасын білдіретін, белгілі косымшалар жүйесі аркылы жасалатын етістіктің лексика- грамматикалық категорияларының бірі. Етіс категориясы субьекті мен обьектінің...

Сөйлемдердің мағынасына, формасына карап өзара болымды, болымсыз болып бөлінеді: Сөйлемдердің бұл түрлері болымды, болымсыз пікірді білдірудің формасы ретінде калыптасқан. Толымды пікір затқа белгілі бір сапаға тэн, катысты екені жөнінде калыптасады. — Платина — металл....

ЕТІСТІК ТҮБІРІНІҢ ГРАММАТИКАЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ Етістік категорияларының ерекшеліктерін айқындамас бұрын соларға негіз болатын тұлга — етістік түбірінің ерекшеліктерін аныктап алу кажет, өйткені, кейінірек көрсетілгендей, етістік түбірдің түрленуінде, сөйлемде колданылуында баска сөз таптарынан ерекшеліктері бар: лексикалық...

ЖАЙ СӨЙЛЕМ ИНТАКСИСІ Сөйлем — синтаксис гылымының басты зерттеу нысаны. Қазак тіл білімінде синтаксистің объектісі сөз тіркесі мен сөйлем деп берілгенмен, сөйлемнің орны қай жағынан болса да ерекше. Біріншіден, адам ойын жарыкка шығарады, екіншіден, адамдар...

  Есімдіктерді жеке сөз табы деп тануда лексика-семантикалык принцип негізге алынады. Себебі есімдіктердің өзіндік мағыналык ерекшеліктері бар. Есімдіктер — магынасы тым жалпы. Есімдіктердің дэл, накты мағыналары өздерінен бұрын айтылған сөйлем ыңғайына карай білінеді. Мысалы,...

  ФОРМАЛАРЫ Сөз тіркесінің байланысу тәсілдері туралы да ғалымдардың пікірлері әр түрлі. М.Балакаев сөз бен сөзді байланыстыруға дэнекер болатын синтаксистік тәсілдерге септік, тэуелдік, жіктік, көптік жалгауларын жэне шылауларды (септеуліктер, жалғаулықтар), сөздердің орын тэртібі мен...