7 февраля, 2018 19:29
Теменде атап көрсетілетін көрсеткіштер жаңа технология- лардың тиімділік феноменін айқындауға және оларға сапалы талдаулар жасауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар бұл шара- ны жүзеге асыру барысында зерттелетін процестің мөнін толық ашып көрсетіп бере алмаса да, педагогикалық қызметті жақ- сартуға септігін тигізетін сандық көрсеткіштерді естен шығар- мауымыз керек. Мұндай көрсеткіштерге жататындар:
І — бағдарламада қарастырылған және оқытушының бастама- сымен уақыт өлшеміне енгізілген оқу материалдарының информативтілігі;
- оқу материалының көлемінің оқушының белгілі бір уақыт өлшемінде игерген материалына қатынасын айқындайтын оқу материалының игерілуі.
Оқу материалын игеру өлшемінің рөлін формулалар, дефи- ницилер, ережелер жөне т.б. атқарады. Оқу процесінде қолда- нылатын өдістердің тиімділігін бағалау үшін олардың мазмұ- нына сөйкес келетін өзіндік өлшемдерді қолдана білуіміз ке- рек. Біздің ойымызша, олар төмендегідей сапалық қасиеттерді өз бойына жинақтаулары керек. Атап айтқанда:
- оқу материалдарының мазмүн мен мақсаттарына қолда- нылатын әдістердің сай келуі;
- білім беру өдістерін таңдап алудың перцептивтік, гности- калық, логикалық, бақылаушылық-бағалаушылық, мотивация- лық және т.б. аспектілерде жан-жақты негізделуі. Осы көрсеткіштер бойынша бағалау барысында оқытушы оқушы- лардың жас айырмашылықтарына байланысты өзіндік даму еРекшеліктерін, олардың теориялық жөне практикалық дайын- Дьіқтарының дөрежесін жөне олардың өзіндік қабілеттерін білуге мҮмкіндік алады:
; — қолданылатын әдістер мен білім беру тәсілдерінің сан- с&лалылығы;
Д ~ білім беру әдістерінің нақты материалдық-техникалық ^аза мен оқуға жұмсалатын уақытқа сәйкестігі.
_ Оқу процесінде қолданылатын дидактикалық құралдардың тиімділ ігі төмендегі сапалық көрсеткіштер бойынша бағаланады:
| Педагогикалық технологияларды бағалаудың интегральдық елшемдері. |
|
|
| Өзара кезеңдер | Алгоритім- | операциялар- | Б а с қ а р у |
| операциялар, | діктің | мен процеду- | өлшемдері |
| процедуралар | өлшемдері | ралардың | |
| арқылы байла- | орындалуының | ||
| н ы с қ а н | технологиялық | ||
| процесті бөлу | р е т і н і ң | ||
| өлшемдер | өлшемдері |
| Білім беру | Оқу өдістерінің | Дидактикалық | Білім |
| мазмүнын | қолдану | қүралдар жүйесін | беруді |
| бағалау | бағалау өлшем- | қолдануды | үйымдас- |
| өлшемдері | дері | бағалау
өлшемдері |
тырылуын
бағалау өлшемдері |
28-кесте. Педагогикальщ технологияларды бағалау өлшемдерінің жүйесі
I — білім берудің үғымдылығы мен көрнекілік принциптерін ңамтамасыз ету;
- білім берудің мазмүны мен таңдап алынған өдістеріне, дидактикалық міндетіне функционалдық сөйкестіктің болуы;
ь — дидактикалық құралдарды комплексті қолдану;
. — оқу қүралдарын пайдаланудың қолайлылығы мен қолда- ну универсалдылығы.
Оқу қүралдарының тиімділігін сандық көрсеткіштердің көмегімен бағалаған кезде оларды таңдау қолданылатын дидак- Ітикалық қүралдардың түріне байланысты жүзеге асырылады.
Оқу процесін үйымдастырудың өзіндік өлшемдерінің диімділігін анықтайтын сапалық көрсеткіштер мыналар:
- оқу процесін үйымдастыру формаларының білімді игеру жөне тәжірибе мен қабілеттілікті қалыптастыру (психология- лық жөне логикалық аспектілері) кезеңдеріне сәйкестігі;
- білім беру формаларының жан-жақтылығы мен олардың түрлерінің сан-салалы болып келуі және олардың қалыптасқан жағдайларға байланысты өзгерістерге үшырап отыруы;
- оқушылардың үжымдық жөне өзіндік қызмет формала- рын рационалды түрғыдан үйлестіруін қамтамасыз ету.
Мүндай жағдайда төмендегілер сандық көрсеткіштердің рөлін атқарады:
| — алға қойылган мақсатты шешуге берілген жөне жүмсалг- ан уақыттың өлшемі;
- оқу процесінің жүру қарқыны;
- оқытушының (өндірістік оқу шеберінің) оқушылардың өзіндік жүмыстарына жасаган көмегінің дәрежесі.
Автор публикации
