28 сентября, 2018 13:27
Приобрели: 1 раз
Аңдатпа
Бұлт дипломдық жобада каталитикалық крекинг қондырғысының реактор-регенератор бөлігіндегі технологиялық процесті айқын емес жиындар теориясы негізінде реттеу мәселесі қарастырылған. Технологиялық
бөлімде каталитикалық крекинг технологиясы, реактор-регенератор бөлігінің
жұмыс жасау принципінің сипаттамасы туралы мағлұмат берілді. Арнайы
бөлімде айқын емес жиындар теориясы негізінде каталитикалық крекинг
қондырғысының реактор-регенератор бөлігіндегі температураны реттеудің автоматты жүйесі құрылды.
Экономикалық негiздеу бөлiмiнде дәстүрлі автоматты реттеу жүйесі (АРЖ) мен айқын емес АРЖ-ін құруға кететін
шығындар есептеліп, экономикалық тиімділіктері анықталды. Өміртіршілік қауiпсiздiгі бөлімінде каталитикалық крекинг қондырғысының реактор-регенератор бөлігінің жұмыс істеуі кезінде атмосфераға таралатын зиянды
заттардың концентрациясы және атмосферада сейілуі есептелді.
Мазмұны
Кіріспе
1 Технологиялық бөлім
1.1 Мұнайдың қасиеттері және ерекшеліктері, жіктелуі
1.2 Мұнай өңдеу үрдістері
1.3 Мұнай фракцияларын өңдеудің каталитикалық крекинг әдісі
1.4 Есептің қойылымы
2 Арнайы бөлім
2.1 Каталитикалық крекинг қондырғысының технологиялық сұлбасы
2.2 Регенератордың температурасын реттеудің дәстүрлі автоматты
жүйесі
2.3Автоматты реттеу жүйесінің орнықтылығын анықтау
2.3 Айқын емес жиындар туралы түсінік
2.4 Айқын емес жиындар теориясын қолданып реактор-регенератор
бөлігінің температурасын реттеу жүйесін құру
2.5 Каталитикалық крекинг қондырғысының реактор-регенератор
бөлігінің белгілі математикалық модельдерімен танысу
2.6 MatLab oртасында дәстүрлі және айқын емес теория негізінде АРЖ
моделін құру
2.7 Программалық қамтамасыздандырудың сипаттамасы
2.8 MatLab oртасында дәстүрлі және айқын емес теория негізінде АРЖ
моделін құру
3 Өміртіршілік қауіпсіздігі
3.1 Атырау мұнай өңдеу зауытының қоршаған ортаны қорғау жөніндегі
шаралары
3.2 Зиянды және қауіпті факторлардың пайда болуы және олардың адам
ағзасына әсері
3.3 Санитарлы — қорғаныс аймағын анықтау және зиянды қоспалардың
атмосферада сейілуін есептеу
3.4 Санитарлы қорғаныс аймағының шекарасын анықтау
Өмір тіршілігінің қауіпсіздігі тарауы бойынша қорытынды
4 Технико-экономикаға негіздеу
4.1 Жобаның бейнеленуі
4.2 Өндірістік жоспар
4.3 Айқын емес модель негізіндегі реттеу жүйесін енгізгеннен кейінгі
техникалық-экономикалық тиімділігі
Технико-экономикаға негіздеу тарауы бойынша қорытынды
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Крекинг – мұнайдың үлкен молекулалы көмірсутектерін бензин
фракциясын кұрайтын кіші молекулаларға ыдырату.
Каталитикалық крекинг – бензин алу мақсатымен мұнай өңдеу
саласындағы ең маңызды процестердің бірі.
Каталитикалық крекинг
қондырғысы жоғары октанды бензин алу үшін вакуумды дистилятты өңдеуге
арналған. Каталитикалық крекинг нәтижесінде бензин, газ және кокспен қатар
лигроин, жеңіл және ауыр каталитикалық газойль сияқты дистиляттар
түзіледі.
Мұнай өңдеу процестерінде параметрлердің көптігі және әр алуандығы,
өзара байланыстары және әр уақытта әртүрлі мәнге ие болулары процесті
дәстүрлі әдіс арқылы басқаруды және реттеуді қиындатады. Сонымен бірге
объекттерді зерттеу және олардың модельдерін құру кезінде зерттеліп жатқан
объектті модельдеу және оптималдау үшін жиналған барлық бастапқы ақпарат
белгілі дәрежеде толық емес немесе анық емес болғандықтан,
анықталмағандық мәселесі туады.
Мұндай есептерді шешу үшін қажет құралдарды айқын емес жиындар
теориясы береді.
Айқын емес жиындар теориясы негізінде жүйелерді құру әдістерінің
артықшылығы – олардың дәстүрлі әдіс нақты қорытынды бермеген,
анықталмаған жағдайда объекттің тиімді моделін құруға мүмкіндік беруі.
Осы дипломдық жобада каталитикалық крекинг қондырғысының
реактор-регенератор бөлігіндегі технологиялық процеске талдау жасалып,
айқын емес жиындар теориясы негізінде автоматты реттеу жүйесі
қарастырылды.
Программалық қамтамасыздандыру MatLab компьютерлік
интеграцияланған жүйесінің мүмкіншіліктерін қолдануға негізделеді.
1 Технологиялық бөлім
1.1 Мұнайдың қасиеттері және ерекшеліктері, жіктелуі
Мұнай – судан жеңіл, өзіне тән иісі бар, көбінесе кара түсті болып
келетін жанғыш майлы сұйықтық. Оның түсі жоғары молекулалы шайырлы
заттардың құрылысы мен санына байланысты, ашық сары түстен қараға дейін
өзгере алады, кейбір мұнайлар жарыққа шағылысқанда жасыл немесе пурпур
түске флуоресцирленеді.Мұнайдың сапасы және оны әрі қарай өңдеу маңызды
физикалық және химиялық сипаттамалармен аныкталады.
Мұнай түрлері бір-бірінен мынадай қасиеттері бойынша ерекшеленеді:
түсі, тығыздығы, қайнау температурасы, тұткырлығы, химиялық кұрамы,
ұшқыштығы. Дегенмен кез — келген мұнай – суда мүлдем ерімейтін, құрамы
бойынша – көп компонентті (бірнеше мың әртүрлі химиялық қосылыстар)
көміртек атомдарының саны 100 -ге дейін жететін және одан да көп
гетероорганикалық қосылыстар мен кейбір металдардың коспасынан тұратын
көмірсутектердің күрделі коспасы.
Мұнайдың химиялық құрамының әртүрлілігіне қарамастан оның
элементік құрамы бес химиялық әлементтің – көміртек, сутек, оттек, күкірт,
азоттың міндетті түрде болуымен сипатталады (1.1 сурет).
Мұнай мен мұнай өнімдерінің көп бөлігін көміртек (83-87%) және сутек
(12- 14%) құрайды (1.2 сурет). Гетероатомдық косылыстардың мөлшері
мұнайдың жасы мен шығу тегіне байланысты. Гетереатомды
гетероорганикалык косылыстар — кұрамында күкірт, азот және оттегі бар
қосылыстар, сонымен қатар барлык мұнайда болатын минералды қосылыстар.
Шикі мұнай келесі фракциялардан тұрады (1.1 кесте).
Кұрамына байланысты жеңіл және ауыр мұнай деп бөледі. Жеңіл
мұнайдың кұрамында аз мөлшерде май фракциясы болады, бірақ ол өте сирек
кездеседі. Жеңіл мұнайда әдетте бензин, нафталар мен керосин, ал ауыр
мұнайда газойль мен мазут көп болады. Бензин мөлшері шамамен 20 -30%
болатын мұнай көп кездеседі.
Мұнайдың және мұнай өнімдерінін тауар ретіндегі сапасы әртүрлі
технологиялык параметрлермен сипатталады және бұл көрсеткіштер әр
алуан. Фракциялык және химиялык кұрамынан баска негізгі көрсеткіштері:
— тығыздығы;
— молекулалық массасы;
— тұткырлығы;
— температуралык сипаттамалары (тұтану, лаулау, өздігінен лау-лау, кату
температурасы және баскалары).
Оптикалық қасиеттері. Мұнай мен мұнай өнімдеріне флуоресценсия
мен оппаласценсия (жарықтың шашырау) кұбылыстары тән.
Ерігіштік. Мұнайда йод, күкірт, күкіртті сутек, күкіртті қосылыстар,
шайырлар, өсімдіктер мен жануарлар майлары, ауа, көміртек оксидтері, газды
алкандар және т.б. жақсы ериді. Мұнай мен мұнай өнімдері суда іс жүзінде
ерімейді.
Жылулық қасиеттері. Мұнайдың жылу өткізгіштік, жылусыйымдылық
және басқа да жылулық-физикалық
қасиеттері оның
құрамындағы
көмірсутектердің молекулалық массасына және молекулалық құрамына,
жылуөткізгіштік температураға,
жылусыйымдылык тығыздық пен
температураға байланысты. Жоғары жылуөткізгіштік алкандарға, би — және
үшциклдік тармақталған кұрылымдарға тән. Алкандардың жылу өткізгіштігі
ең жоғары, ал ароматты көмірсутектердікі ең төмен болып саналады.
1987 жылы мұнайлардың тығыздығы бойынша жалпы жіктелу
схемасы қабылданған:
– жеңіл мұнайлар – 870,3 кг/м3;
– орта – 870,3-920,0 кг/м3;
– ауыр – 920,0-1000 кг/м3;
– өте ауыр – 1000 кг/м3 жоғары, тұткырлығы 10000 мПа/с кем емес;
– табиғи битумдар – 1000 кг/м3 , тұткырлығы 10000 мПа/с жоғары.
Химиялық классификация мұнай кұрамында бір немесе бірсыпыра
көмірсутектер кластары басым болуына негізделген. Бұл классификация
бойынша мұнайдың алты түрін ажыратады:
1) парафинді;
2) парафин-нафтенді;
3) нафтенді;
4) парафин-нафтен-ароматты;
5) нафтен-ароматты;
6) ароматты.
Сонымен қатар мұнайлар физикалық сипаттамалар бойынша жіктеледі
1.2 Мұнай өңдеу үрдістері
Мұнай өндеу зауыттардың технологиялық процестерін екі топка бөлуге
болады: физикалық және химиялық (1.3 кесте).
Физикалық процестер арқылы мұнайды кұрайтын компоненттерге
химиялык өзгеріссіз бөліп шығарады. Оларға айдау, экстракция, адсорбция,
абсорбция, кристалдану және т.б процестер жатады.
Айдау. Көмірсутектердің қайнау температурасы кұрамындағы көміртек
атомдарының саны арткан сайын жоғарылайды. Керісінше, бензолдың буын
кайнау температурасынан төмен температураға дейін суытсақ, ол сұйыққа
айналады. Мұнайды айдап кұрам бөліктеріне бөлу әдісі осыған негізделген.
Мұнайды айдау аппаратында қыздырады. Сұйыктың температурасы
80°С -ден асқанда одан бензол ұшып шығады. Онымен бірге кайнау
температурасы бензолдікіне жақын баска да көмірсутектер ұшады, яғни
мұнайдан қайнау температурасы 80°С-қа жуық фракция бөлінеді.
Аппараттағы температураны тағы 25°С градусқа көтерсек мұнайдан
қайнау температурасы 80 -105°С аралықта жататын келесі фракция кұрамында
С7 бар көмірсутектер ұшып шығады. Осылай температураны 350°С-ға дейін
көтере отырып мұнайды басқа да құрам бөліктеріне бөлуге болады.Айдаудың
екі түрі болады: атмосфералық және вакуумдық.
Мұнай өңдеудің бас процесі (ЭЛОУ – электртұзсыздандыру және
сусыздандырудан кейін) атмосфералык айдау (АТ – атмосфералық айдау
қондырғысында) болып табылады, онда отынды фракциялар және қазандық
отынының компоненті немесе келесі терең өңдеу үшін шикізат ретінде
қолданылатын мазут алынады.
Атмосфералық айдау. Атмосфералык айдаудың отынды фракцияларын
ары қарай жаксартуға ұшыратады (гетероатомды қосылыстардан
гидротазалау), ал бензиндерге сапасын жоғарылату үшін немесе жеке
ароматты көмірсутектерді — мұнайхимияның шикізаттарын алу үшін (бензол,
толуол, ксилолдар және т.б.) каталитикалық риформинг әдісін қолданады.
Вакуумдық айдау. Атмосфералык кысымда айдағанда қалдык ретінде
мазут бөлінеді. Мазут 350°С -тан жоғары температурада айдалады. Вакуумдық
айдаудың негізі болып мына қағида саналады: қысым азайған сайын
сұйықтықтың кайнау температурасы төмендейді.
Вакуумдық айдау арқылы мазуттан қайнау температуралары 350-500°С
аралығында жататын моторлы отындар компоненттерін алу үшін шикізатты
немесе кейінгі тазалау процестеріне жіберілетін (селективті тазалау,
депарафиндеу және т.б. ) – жіңішке дистиллятты май фракцияларын алады.
Адсорбция. Бұл әдіс мұнай құрамындағы компоненттердің белгілі бір
сорбенттің бетіне таңдамалы түрде адсорбциялануына негізделген. Бұл кезде
компоненттердің сорбиялану энергиялары да әр түрлі болады. Мұнайды
адсорбент арқылы өткізгенде оның бетіне белгілі бір компоненттер жақсы
адсорбцияланады да, қалғандары сұйықта қалады. Осылай мұнайды кұрам
бөліктеріне бөлуге болады. Қазіргі кездегі адсорбциялық қоңдырғылар
хроматографияға негізделген.
Хроматографияның
ыгыстырушы
және
элюенттік деген түрлері бар.
Адсорбция – фазалар бөлу беттерінде жүретін бір компоненттің екінші
компонснтке сіңуі.Адсорбент (адсорбтеуші зат) — өзінің сырт — қы бет қабатына
баска затты сіңіріп алатын зат (әдетте катты немесе сұйық заттар).
Абсорбция – фаза көлемінде жүретін бір компоненттің екінші
компонентке сіңуі (өндірісте ацетиленді табиғи газдың тотығу пиролизі —
ацетон, метанол, аммиак ). Абсорбент – өзінің тек сыртқы бет қабатына ғана
емес сонымен катар ішкі көлем бойынша басқа затты сіңіріп алатын зат
(әдетте сұйық заттар).
Десорбция – адсорбцияға кері процесс. Хемосорбция – адсорбент
және адсорбат (адсорбентке сіңетін зат) молекулалар арасында химиялық
әрсккеттесу аркьшы жүретін адсорбция процесі.
Адсорбция әдісі. Газ қоспасының құрамындағы белгілі бір компонентті
таңдамалы түрде өзінің бетіне сіңіретін кеуек қатты заттар қасиеттеріне
негізделген. Капиллярлық құрылымды кеуек қатты
заттарда беттегі
адсорбциямен бірге капиллярлық конденсация құбылысы да жүзеге асады.
Адсорбент ретінде активтелген көмір жиі қолданылады. Әдетте ол газдарды
органикалық булардан тазартуға, жағымсыз иістерді, газ тәрізді қоспаларды
және ұшқыш компоненттерді жоюға жұмсалады
Пиролиз деп затты тотықтармай-ақ термиялык жолмен ыдырату және
өзгеріске ұшырату процестерін айтады. Пиролиз өте бағалы олефиндерді –
қаныкпаған көмірсутектерді (КС) алуға негізделген. Ши -кізат ретінде
парафинді КС колданылады. Пиролизге табиғи, қосалқы газдар және мұнай
өнімдері ұшырайды.
Экстракция. Белгілі еріткіште мұнай құрамындағы компоненттердің
әркелкі еруіне негізделген. Экстракцияны сатылы әдіспен жүргізеді. Сонда
бөлініп алынған әрбір фракцияның құрамында критикалық температуралары
бір-біріне жуық, олай болса құрылысы өзара ұқсас заттар жинақталады.
Ректификация – мұнайды бірінші реттік айдау, мұнайдан кайнау
температуралары өзара біршама жақын жататын фракцияларды алу үшін
қолданылады. Ректификация кезінде сұйықтық пен бу фазалары арасында
үздіксіз айырбас жүреді. Сұйықтық фазасы жоғары қайнайтын компонентпен ,
ал бу фазасы төмен қайнайтын компонентпен
баиды. Бұл әдісті
автомобильдер мен авиажанармайларын, бензин фракцияларын
–
бензин,керосин,дизель және т.б. алу үшін пайдаланады.
Химиялық процестерде мұнайды өңдеу шикізаттың құрамында
болмайтын жаңа өнімдерді алумен жүретін химиялық өзгерістер жолымен
іске асырылады.
Химиялык өзгерістердің түріне байланысты үш топқа бөлінеді:
1. Деструктивті
процестерде шикізатгағы косылыстардың
ыдырау арқылы төменмолекулалык көмірсутектер және тығыздану
процестер нәтижесінде жоғарымолекулалық өнімдер түзіледі.
2. Гидрогенді процестер сырттан жіберілетін немесе процестердің өзінде
түзілетін сутектің катысуымен жүреді.
3. Тотықтыру процестер тотықтырғыштардың қатысуымен (ауадағы
оттегімен, су буымен, көміртек диоксидімен, күкірт оксид терімен және т.б.)
көміртек оксидтерін, сутегі, әлементті күкірт битум және т.б. түзе жүреді.
Крекинг. Бұл термин (сгаскіng) ыдырату деген магынаны береді. Ол
мұнайдың ауыр фракцияларын жеңіл фракцияларға ыдырату үшін
пайдаланылады.
1.3. Мұнай фракцияларын өңдеудің каталитикалық крекинг әдісі
Крекинг – мұнайдың үлкен молекулалы көмірсутектерін бензин
фракциясын кұрайтын кіші молекулаларға ыдырату. Мұнай өндеуде бензин
фракцияларына үлкен көңіл бөлінеді. Саны жағынан да, сапасы жағынан да
жоғары бензин алуға тырысады.
Крекинг мұнай өңдеу процесінің тереңдігін жоғарылатты. Бензин,
керосин, дизель отыны алынатын мөлдір фракциялар мөлшері 40-45%- тен 55-
60%-ке дейін өсті.Жаңа технологиялар көмегімен май өндірісінде мазуттың
шикізат ретінде пайдаланыла бастауы крекингтің ең маңызды жетістігі бо лып
табылады.
Крекинг процесінде катализаторды колдану жоғарыоктанды отынның
шығу мөлшерін арттырды және технологиялык параметрлерді одан әрі
жетілдірді.
Термиялық процеспен салыстырғанда, каталитикалық крекинг тезірек
өтеді. Крекинг процесі кезінде көмірсутек сымдары үзіледі және қарапайым
шектеулі жәңе шектеусіз көмірсутектер пайда болады. Алкандар үшін
катализатор катысында крекинг реакциялары төмендегі түрде өтеді:
Тотығу және полимеризациялану процестері катализ нәтижесінде пайда
болған көмірсутектер бойында жүрмейді. Себебі катализ нәтижесінде осы
процестер тән болып келетін шектеусіз көмірсутектер мөлшері азаяды.
Мұндай бензин сақтауда тұрақты болады.
Катализдік крекингтің термиялық креингпен салыстырғандағы негізгі
артықшылықтары:
1. Процесті каталитикалық жылдамдатудың нәтижесінде, процесті
төменірек температурада және төменірек қысымда жүргізуге болады;
2. Катализатордың селективтік әсері жинақталуға алып келетін
процесстерді жеделдетеді — хош иісті, изопарафиндік жәнс изоолефиндік
үлкен октандық саны бар крекинг — бензиндерде анықталған.
Каталитикалық крекингтің негізгі мақсаты тек сапалы отынның
қосымша мөлшерін алу ғана емес, сонымен қатар мұнайды пайда лану
мүмкіншіліктерін ұлгайту. Каталитикалык крекинг әрі қарай химиялық
өндеуге түсетін ароматты көмірсутектер алуға мүмкіндік береді. Бәріміз
білетіндей, химиялық өнімнің 25% — тен көбі мұнай өңдеу өндірісінен алынады
Крекинг процесіңде катализаторлар ретінде алюмосиликаттар, хром,
алюминий оксидтері және т.б. сиякты кышқылды функциялы заттар кең
колданылады.
Катализаторларының ерекшеліктері болып олардың тез
дезактивизациясы саналады. Катализатордың қуыстары 10 — 15 минут жұмыс
арасында кортқы көмірмен толтырылып отырады. Сондықтан да крекинтті
катализатордын регенерация процесімен кезектестестіріп отыру қажет.
Жұмыс циклін және регенерацияны жиі ауыстырып отыратын катализдік
процесстер циклдік деп аталады.
Регенерация — катализатор бетінен 540-680 -ғы ауамен қортқы көмірді
және шәйір жинағын жандыру құбылысы. Катализаторды жергілікті қызып
кетуден корғау үшін ауаны инерттік газдармен араластырады.
Каталитикалық крекингтің вакуум-дистилятта жұмыс атқаруындағы
типтік параметрлері (фр.350-500°С):
• температурасы 450-480°С;
• қысымы 0,14-0,18 МПа.
Қорытындылағанда көмірсутегі газдары (20%), жанармай фракциясы
(50%), дизель фракциясы (20%) алынады. Қалғандары ауыр газиольға немесе
крекинг — калдыкка, қортқы көмір және шығындарға кетеді. Катализатор
бетінде әр 10 -15 минут сайын қортқы көмір жиналып отырады. Сондықтан
крекингті катализатордың регенера-ция процесімен алмастырып отырады.
Процесті жүргізудегі технологиялык сұраныстар берілген октан санды
бензин фракцияларының шығуымен анықталады.Термиялық крекингтегідей
каталитикалық крекингте температураны көтеру газтәріздес көмірсутектер
шығымының артуына және соған сәйкес сүйық көмірсутектердің шығымының
төмендеуіне алып келеді. Бүл жағдайда заттар салмағының газдық және
сұйықтык фазасының орташа молекулярлық салмагы төмендейді, сонымен
қатар қортқы комірдің пайда болуы өседі. Сондықтан процес
катализаторларына ерекше көңіл бөлінеді.
Крекингтік бірінші «қолдан жасалған» катализаторы болып
алюмосиликатты формаланатын диаметрі 3 мм жуык түйіршек түріндегі
катализаторлар болды. Оның негізі болып табиги қуыстығы, алдымен мұнай
өңдеушілерді қанағаттандыратын аморфты алюмоси — ликат болды. Оның
орнына бөлшектері микрондармен өлшенетін микросфералы алюмосиликатты
катализатор келді.
Қолданылатын катализаторлардың түрі, оларды регенерациялау әдісі
технологияны аныктайды, яғни катализдік крекингтің жабдығын да. Бірінші
кондырғылар таблеткалы катализаторларда кезеңдік тәртіпте жұмыс атқарған.
Оларда жүктелген жылжымайтын катализаторлардың реакциясы және
регенерациясы бір кұралда кезекпен іске асырылатын. Содан соң жетілген
түйіршік катализаторлар және үздіксіз әрекеттегі кондырғылар пайда болды.
Бүл жерде катализатордың крекингі және регенерациясы іске бөлек
асырылды.
Оған жоғарыдан арнаулы жабдық арқылы 1-2 мм түйіршіктер түріндегі
катализатор түседі. Түйіршіктер тығыз кабатталып, төменге түсіріледі және
бірте -бірте реакция аумағынан, крекинг өнімін беліп шығару аумағынан және
бумен әндеу аумагынан өтеді. Катализатор мен шикізат контактінің орташа
уақыты 5 секунд.
Бумен өңдеу әдісі катализаторға жабысып қалған көмірсутектерін жою
үшін колданады. Бумен өңдеуді міндетті түрде жүргізу қажет, себебі содан
соң катализатор баска аппарат -регенераторға түседі, мұнда одан қорткы көмір
жандырылады. Бұл жағдайда жойылмаған көмірсутектері жанып кетіп,
пайдалы өнімнің шығуы төмендейді.
Каталитикалық крекинг бензиндері термиялық крекинг бензиндерінен
ароматты, нафтенді және изопарафинді көмірсутектердің жоғары мөлшерімен
және олефиндердің аз мөлшерімен ерекшеленеді. Олар тұрақтылығымен және
октан санының жоғарылығымен сипатталады. Каталитикалық крекингтегі
бензин шығымы шикізат салмағының 70%-ын алады.
Каталитикалық крекинг газдарының құрамында С1 ден С4-ке дейінгі
шектеулі және шектеусіз көмірсутектер болады; газдар шығымы орта есеппен
алғанда шикізат салмағының 12 -15%-ін құрайды. Катализатордағы қортқы
көмір мөлшері орта есеппен алғанда шикізат салмағының 4-6 %-ін құрайды.
Каталитикалық крекинг нәтижесінде бензин, газ және кокспен қатар,
жүйеде циркуляцияланатын және бөлшектеніп реакторға қайтып оралатын
лигроин, жеңіл және ауыр каталитикалық газойль сияқты дистиляттар
түзіледі.
Автор публикации
